بهداشت پوست و مو

در این مقاله به بررسی بهداشت پوست و مو از عوامل زیبایی و سلامت افراد به شمار می رود و یک فرد در زندگی دقت فراوانی در بهداشت پوست و موی خود دارد. زیرا علاوه بر ظاهری زیبا می تواند سلامت فردا نیز در بر داشته باشد.

مراقبت از موها

موی سر انسان به طور میانگین هر ماه 1.52 سانتی متر رشد می کند. البته این مقدار بر اساس فصل، جنسیت و مقدار بلندی موها متغیر است. دانستن این نکات نیز خالی از لطف نیست :

• موهای کوتاه سریع تر از موهای بلند رشد می کنند.
•  موهایی که دیر به دیر کوتاه می شوند رشدی آهسته تر دارند.
•  موی سر انسان در روز سریع تر از شب رشد می کند.
•  موی سر در آب و هوای گرم رشد سریع تری دارد.
•  انجام فعالیت های بدنی و ورزشی رشد مو را افزایش می دهد.
•  جالب است بدانید که موی هر فرد می تواند شخصیت و احساس فرد را نیز بیان کند.
• موی سالم در بیشتر مواقع براق و انعطاف پذیر است و موهای ناسالم رنگی تار و حالتی خشن و چرب دارند.

 

 شستشوی موی سر و حالت دادن به آن

محصولات و فرآورده های بسیاری برای شستشوی مو وجود دارد و باید سعی شود محصولی انتخاب شود که با موی سر شما سازگاری داشته باشد.  هرچه اسید موجود در شامپوها بیشتر شود موی سر نرم تر خواهد شد.

شامپوهای مخصوص موهای چرب مواد شوینده بیشتری نسبت به شامپو های دیگر دارد. بعضی از افراد نیز برای نرم شدن موهای خود بعد از استحمام از نرم کننده ها استفاده می کنند.

برای شستشوی مناسب موها باید در ابتدا با آب گرم آنها را خیس نمود. شامپو و مواد تمیز کننده را با نوک انگشتان لابلای موها مالیده تا  کاملاً آغشته شود. به این نکته دقت داشته باشید که اگر موی چربی دارید پوست سر خود را محکم ماساژ ندهید زیرا این کار باعث تحریک غده های چربی در پوست سر می شود. سعی کنید بعد از شستشو موهای خود را کاملا آبکشی کنید تا مواد شستشو دهنده در سر و مو باقی نماند.

سعی کنید بدون فشار، آب اضافه موهای خود را خارج و خشک نمایید. از شانه کردن موهای مرطوب پرهیز کنید زیرا این کار ممکن است باعث شکستن موها شود.

بهتر از موها در حالت طبیعی خشک شوند اما اگر از سشوار استفاده می کنید بهتر است داغ نباشد زیرا باعث خشکی و شکنندگی موی سر خواهد شد. وسایلی چون بیگودی، اتوی مو و… که در بیشتر مواقع حالتی داغ دارند برای موهای سر مضر هستند. استفاده از این دستگاه ها و نیز مواد مختلف برای حالت دادن و زیبا کردن موها می تواند اثرات جبران ناپذیری را روی مو و پیاز آن داشته باشد.موی آقایان در برابر مواد شیمیایی و عوامل خارجی بسیار حساس تر از مو های بانوان است و به همین دلیل است که تاسی و ریزش مو در آقایان به مراتب بسیار بیشتر از خانم هاست.

استفاده از رنگ مو نیز عوارضی چون ریزش مو، سوختگی و حساسیت های پوستی می شود. اگر از رنگ مو استفاده میکنید دستورالعمل و محتویات آن را به دقت بررسی کنید و از انواع استاندارد و شناخته شده مصرف نمایید.

حذف موهای زائد

روش های مختلفی برای از بین بردن موهای زائد وجود دارد مانند موچین، موبر،  ماشین اصلاح، کرم و فوم های موبر، مواد شیمیایی حل کننده موی بدن یا وکس و موم داغ.هر کدام از این روش ها مزیت ها و ضرر های خود را دارد که باید با دقت بررسی شود و روش مناسب شما شناسایی و انجام گردد.

استفاده از لیزر از روش های دیگری است که برای از بین بردن موهای زائد به کار می رود.  در این روش پیاز مو ها از بین رفته اما آسیبی به بافت های اطراف وارد نمی شود.

الکترولیز از روش‌های دیگری است که برای از بین بردن پیاز از سطح مو استفاده می شود.

استفاده از برخی از این روش ها می تواند در بعضی از افراد موجب آلرژی و حساسیت های پوستی شود پس در استفاده از این روش ها دقت کافی داشته و از روشی مناسب به خود استفاده کنید.

دقت در تغذیه می تواند نقش تعیین کننده ای در کیفیت موی سر داشته باشد. عوامل ژنتیک و بیماری ها نیز می تواند بر سلامت وها تاثیر بگذارد. در صورت تغییرات محسوس در مو و کیفیت آن به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

مراقبت از پوست و ناخن

پوست انسان یکی از بزرگت رین اعضای بدن است که کل بدن انسان را در مقابل حملات میکروبی یا نور زیان بار خورشید محافظت می کند. پوست انسان مانند حسگری است که اطلاعات بسیاری از محیط پیرامون به مغز ما مخابره می کند. بسیاری از مواد سمی و زائد از طریق پوست خارج می گردد.

یک عضو پیچیده و مهم است و نیاز به مراقبت های ویژه دارد. در ادامه به نکات مهمی در این زمینه اشاره خواهیم کرد.

حساسیت های پوستی

پوست برخی از افراد نسبت به دیگران حساس تر است و می تواند در مقابل عواملی چون محصولات شوینده، مواد شیمیایی، آفتاب و… از خود عکس العمل نشان دهند. برخی از این علائم با مراقبت های خانگی قابل رفع هستند اما اگر این مشکلات ادامه دار بود حتماً باید به پزشک متخصص پوست مراجعه شود.

 جوش غرور یا آکنه

بسیاری از نوجوانان و جوانان دچار این مشکل پوستی می‌شوند که در آن غده های پوستی و پیاز مو ملتهب شده و در نتیجه  جوش هایی روی پوست پدیدار می شود. معمولاً جوش های غرور به سه شکل دیده می شوند:

• جوش های غرور معمولی که وقتی منافذ پوست توسط باکتری های آلوده و مسدود شده است ایجاد می گردد.
•  جوش های سر سفید وقتی ایجاد می شود که منافذ پوستی مسدود شده و نتواند در معرض هوا قرار بگیرد و حالتی ملتهب و چرکی پیدا خواهد کرد.
•  جوش های سرسیاه زمانی به وجود می‌آیند که منافذ پوست توسط چربی ها و سلول های مرده مسدود گردیده است.

این ضایعات بیشتر روی صورت، گردن، شانه، بازو و یا سینه دیده می شوند. در دوران بلوغ با افزایش ناگهانی هورمون ها و فعالیت غده های چربی، زمینه بروز آکنه فراهم می گردد. بعضی از عوامل چون استرس،داروها، قاعدگی، در معرض نور خورشید قرار گرفتن، دستکاری پوست و… می تواند جوش های غرور را تحریک کند. آکنه مسری نبوده و از شخصی به شخص دیگر منتقل نمی شود.

 خود مراقبتی برای کنترل آکنه یا جوش غرور

آکنه ها درمانی قطعی ندارند اما راه‌هایی برای کنترل آن وجود دارد:

•  همواره پوست تمیز نگه داشته شود و با لیف نرم شسته و آبکشی گردد.
•  در بعضی از مواقع پزشک می تواند صابون خاصی را توصیه کند که جهت کنترل چربی پوست مفید است.
• آکنه نباید فشرده و دستکاری شود. این کار باعث ایجاد عفونت، تشکیل جوشگاه و تشدید آکنه ها می گردد.
•  فرد باید کمتر در معرض آفتاب و گرما قرار بگیرد تا تعریق بیش از حد نداشته باشد.
•  اگر از مواد آرایشی استفاده می‌شود باید از مواد آرایشی خاصی استفاده شود که پایه آن از آب باشد نه چربی که برای پوست این افراد و آکنه ها ضرر دارد.
•  اگر آکنه ها شدید و مقاوم به درمان باشند، باید توسط پزشک متخصص بررسی شوند زیرا در صورت عدم درمان ممکن است جوشگاه های دائمی از خود به جای بگذارند.

آکنه ها ممکن است برای افرادی آزار دهنده باشند . بهتر است با تغذیه سالم و ورزش به کنترل آکنه ها کمک کرد و ذهن را با افکار مثبت و ورزش منحرف کرد و کمتر به این مشکل فکر کرد. این عارضه به زودی بر طرف می شود پس آن را دستکاری نکنید تا جای آن برای همیشه بر پوست شما ماندگار نماند.

آفتاب گرفتن

قرار گرفتن در معرض نور خورشید برای تولید ویتامین d در بدن ضروری است اما اگر این کار با افراط انجام شود ممکن است باعث عوارض آفتاب سوختگی شود. آفتاب سوختگی نوعی از سوختگی است که به علت قرار گرفتن بیش از حد در معرض نور خورشید ایجاد می شود. مدت زمان آفتاب گرفتن باید کوتاه و مناسب باشد. به طور کلی برنزه کردن پوست با دستگاه  سولاریوم و یا آفتاب گرفتن طولانی مدت کاری نا سالم است . قرار گرفتن در معرض اشعه فرابنفش مهم ترین عامل در ایجاد سرطان پوست است اگر این کار به مدت طولانی انجام شود باعث سرطان پوست و پیری زودرس پوست می‌شود.

استفاده از ضد آفتاب با درجه محافظت مناسب می‌تواند از عوارض نور آفتاب جلوگیری کند.

کودکان بسیار در معرض مضرات نور خورشید قرار دارند. بهتر است برای کودکان از ضد آفتاب مناسب، کلاه لبه دار و لباسی که محافظت از پوست بدن را به عهده داشته باشد، استفاده گردد.

شیوه صحیح استفاده از ضد آفتاب

هر بار باید ۲۰ تا ۳۰ دقیقه قبل از قرار گیری در معرض آفتاب روی پوست مالیده شود. ساعت ۱۰ صبح تا ۳ بعد از ظهر میزان اشعه فرابنفش خورشید به حداکثر می‌رسد. بهتر است این ساعات در معرض آفتاب قرار نگیرید و حتماً در این زمان ضد آفتاب زده باشید.

به این نکته توجه داشته باشید که از ضد آفتابی استفاده کنید که جدیداً خریداری نموده اید. استفاده از ضدآفتاب پارسال برای پوست مضر است.

به تاریخ مصرف ضدآفتاب خریداری شده دقت کنید.

کودکان زیر ۶ ماه نباید ضد آفتاب مصرف کنند برای محافظت آنها استفاده از لباس و پوشش مناسب کافی است.

انجمن سرطان آمریکا توصیه می کند که همیشه بیرون از خانه آستین بلند بپوشید و حتماً ضد آفتاب و کلاه و عینک را فراموش نکنید.

سولاریوم  و برنزه کردن

افرادی هستند که جهت زیبایی و تنوع علاقه به برنزه کردن پوست صورت و بدن دارند.خیلی از افراد گمان می‌کنند که سولاریوم منجر به افتاب سوختگی نمی شود و می تواند جایگزین مناسبی برای آفتاب گرفتن باشد. اما باید بدانید که سولاریوم نیز برای پوست خطرناک است و در زمان افراط می تواند زمینه ساز سرطان پوست و پیری زودرس پوست باشد.

لوسیون و اسپری های حاوی دی هیدروکسی استون می تواند باعث برنزه شدن پوست شود. یک ترکیب کربوهیدراتی بیرنگ است که با سلول های مرده پوست ترکیب می شود و رنگ آنها را حالت برنزه می کند. این رنگ جدید بین ۵ تا ۷ روز روی پوست بدن باقی می ماند. این محصولات در رنگ های روشن تا تیره در بازار عرضه می‌شود. با استفاده از این  لوسیون ها بدون خطر آفتاب سوختگی و سرطان، می شود پوست را برنزه کرد.

تاتو پوست بدن

تاتو یکی از اموری است که بین افراد مرسوم شده است و همان خالکوبی متداول است. انجام خالکوبی با وسایل غیر استریل می تواند باعث سرایت بیماری های مسری مثل هپاتیت سی ، هپاتیت b و ایدز شود. از آنجایی که رنگ های تاتو زیر پوست تزریق می شود از بین بردن آثار آن دشوار است لذا مراجعه به آرایشگر متخصص امری ضروری است زیرا در صورت انجام نادرست این کار دیگر جای پشیمانی وجود نخواهد داشت.

تاتو به مرور زمان کمرنگ می شود و حرکت رنگدانه ها زیر پوست ممکن است شکل نامناسبی به وجود بیاورد. حتی ممکن است طرح های شما دیگر مد  نباشد و موجب سرخوردگی شما گردد. با اینکه تکنولوژی از بین بردن آثار تاتو با لیزر نیز موجود است اما به طور کامل نمی‌تواند آثار آن را از بین ببرد. قبل از اقدام به این کار حتماً به خوبی فکر کنید.

سازمان انتقال خون نیز تا یک سال پس از انجام تاتو اهدای خون این افراد را نمی پذیرد زیرا افرادی که تاتو انجام داده اند در معرض برخی از بیماری های عفونی که از طریق خون انتقال پیدا می کند، قرار می گیرند.

پیرسینگ

پیرسینگ یکی از مد های ناسالم و زیان آور است. پیرسینگ به معنای سوراخ کردن برخی از مناطق پوست و آویختن زیورآلات است. مرسوم ترین مناطق ، لاله گوش است اما امروزه نواحی متنوعی از بدن برای این کار استفاده می شود. در مناطق پیرسینگ احتمال عفونت افزایش می یابد. قبل از پیرسینگ بهتر است مناطق مورد نظر را با آب و صابون و مواد ضد عفونی کننده تمیز نگه داشته شوند و هر گونه عوارض بعدی پوست حتماً به اطلاع پزشک رسانده شود. چرب کردن و مرطوب نگه داشتن مناطق پیرسینگ برای بهبودی کامل آن ضروری است.

بعد از پیرسینگ ممکن است خونریزی و اسکار روی پوست به وجود آید.

در بسیاری از مواقع پیرسینگ درمناطق نزدیک به دهان نیز  انجام می شود که خطر هایی مانند پاره شدن لب، شکستن دندان، خفگی ناشی از بلع زیورالات، اختلال در تکلم و تنفس و… به همراه دارد.

مراقبت از ناخن ها و سلامت آنها

زیر ناخن ها محلی برای تجمع میکروب ها و آلودگی هاست به همین دلیل باید به طور منظم ناخن ها را کوتاه کرد و نیز تمیز نگه داشت. دقت کنید که ناخن ها زیاد به سطح پوست گرفته نشوند.

سعی کنید هیچ وقت ناخن‌ها و  پوست اطراف آن را نجوید و تحریک نکنید.

اگر پوست دستتان خشک است می‌توانید با استفاده از مرطوب کننده ها از رشته رشته شدن ناخن خود جلوگیری کنید. امروزه تزیینات ناخن و استفاده از مواد مختلف جهت زیباسازی مرسوم شده است که اگر به درستی صورت نپذیرد هم بافت ناخن از بین می رود و همین که موجبات بروز عفونت نیز در این ناحیه فراهم می‌شود. در صورت علاقه به کاشت ناخن و ترمیم آن به مکان های بهداشتی بروید و از مواد ضد قارچ و ضد عفونی کننده استفاده نمایید.

برای سلامت ناخن ها بهتر است به آرامی آنها را سوهان  بکشید تا زمینه رشته شدن و شکستن آن فراهم نشود. تغذیه مناسب می تواند ناخن های مقاوم و خوش فرمی را برای شما به ارمغان بیاورد.

اگر ناخن های شما کمی سست است به پزشک مراجعه نموده و دلیل آن را جویا شوید و از بلند کردن بیش از حد آنها داری کنید.

دست و ناخن خود را چرب و مرطوب نگه دارید تا حالت شکننده نداشته و پوست اطراف آن حالتی نازیبا پیدا نکند.

 بوی نامطبوع بدن

بوی نامطبوع زمانی به وجود می آید که عرق طبیعی بدن بعد از خروج از پوست در مجاورت چربی ها، باکتری ها و سلول های مرده قرار گیرد. استحمام روزانه و استفاده از دئودورانت می تواند به رفع بوی بد عرق کمک کند.

ضد  عرق ها محصولاتی هستند که جهت کاهش تعرفه طبیعی بدن استفاده می شوند. این محصولات سطح پوست را پوشانده و حجم عرق خروجی از بدن را کاهش می دهند. این مواد از رایحه های مطبوعی ساخته می شوند که می‌تواند بوی نامطبوع را خنثی نماید. شستشوی منظم و تعویض لباس ها می تواند به کاهش بوی نامطبوع کمک کند.

رعایت بهداشت فردی، استفاده از دئودورانت و محصولات ضد عرق می تواند اثرات این بوی نامطبوع را از بین ببرد.

در ضمن علاوه بر موارد گفته شده نوع تغذیه و ژنتیک افراد می تواند بر بوی بدن آنها اثر بگذارد. دقت در تغذیه هم می تواند بدنی خوش بو به همراه داشته باشد.

بوی بد پا

علت بوی بد پا ناشی از حضور باکتری هایی است که در منطقه کف پا و بین انگشتان وجود دارند. برای از بین رفتن بوی ناخوشایند پاها باید آنها را به صورت منظم با آب و صابون بشویید. دقت کنید بعد از هر بار شستن آنها را به خوبی خشک نمایید. بعد از استفاده روزانه از کفش ها آنها را در معرض جریان هوا قرار دهید. تعویض روزانه جوراب ها و استفاده از جوراب های تمیز شسته شده می تواند بوی بد پا را از بین ببرد.

مشکلات پوست پا

مشکلاتی ممکن است برای پا و پوست آن به وجود آید که به چند مورد از آنها اشاره می کنیم:

•  عفونت های قارچی در افراد معمولی و ورزشکاران مرسوم است. عفونت ها نتیجه فعالیت قارچ هایی است که رو و بین انگشتان پا حضور دارند و باعث ایجاد عفونت می‌شوند. استفاده از کرم ها و پودرهای خاص برای این مشکل مفید است.
•  ناخن فرورفته یکی از مواردی است که سلامت پا را مورد تهدید قرار می‌دهد. در این شرایط با ناخنی مواجه می‌شویم که درون پا فرو رفته است زمینه‌ساز تورم و عفونت انگشتان پا  می‌شود. برای جلوگیری از این مشکل بهتر است ناخن های پا را به طور منظم و به صورت صاف کوتاه نماییم.
•  گاهی در پا تاول هایی به وجود می آید که حاوی مایع است. این مشکل به دلیل سوختگی و سایش ممکن است ایجاد شود. بهتر است با داروهای ضد عفونی کننده این عوارض را تمیز کرد و با باند استریل پوشاند.
•  استفاده از وسایل تزیینی مانند پابند باعث به وجود آمدن لایه ضخیم در سطح پوست می گردد. در برخی از نقاط پا ممکن است در اثر سایش شاهد میخچه و زائده هایی باشیم که در برخی از موارد به دلیل تنگی کفش به وجود می آید. با مراجعه به پزشک و استفاده از محصولات و وسایل مناسب ، این عارضه ها بر طرف می گردد.
• برامدگی کنار مفصل  شست پا نوعی عارضه بد شکل است که منجر به درد و تورم می گردد. عدم پوشیدن کفش های پاشنه بلند و استفاده از کفش های مسطح تواند از این برآمدگی در شست پا جلوگیری کند. اگر این برجستگی مزاحمت برای راه رفتن به وجود آورد با پزشک مشورت کنید.

کفش مناسب و سلامت پا

خیلی از مشکلات مربوط به پا با کفش مناسب برطرف خواهد شد. کفش مناسب اندازه پا بوده و با نوع فعالیتی که انجام می دهیم تناسب دارد. کفش باید انعطاف پذیر و از مواد ماندگار باشد و مشکلی در روند حرکت و پیاده‌روی ایجاد نکند. از موادی طبیعی ساخته شده باشد که امکان تهویه پا وجود داشته باشد.

علاوه بر زیبایی به نکات مهم جهت سلامت پا دقت شود. از پوشیدن کفش های پاشنه بلند پرهیز نمایید زیرا در معرض مشکلات متعددی چون پادرد و کمردرد هستید. این کفش ها احتمال پیچ خوردگی و در رفتگی مچ پا و قوزک را افزایش می دهند. استفاده طولانی مدت از این نوع کفش می تواند عوارض جبران ناپذیری را سنین پیری به همراه داشته باشد . خانم ها باید در مواقع اندک و میهمانی ها از این نوع کفش ها استفاده کنند و برای فعالیت های روزانه بهتر است از کفش هایی راحت استفاده کنند زیرا عوارض نا بهنجار استفاده از کفش های پاشنه بلند تنها مناطق پا را تحت تاثیر قرار نخواهد داد و خیلی از اعضا در گیر این مشکل خواهند شد.

با رعایت نکاتی ساده می توانید سلامت جسم خود را بالا ببرید و با آموزش سبک زندگی سالم به کودکان نسلی شاداب و سلامت داشته باشیم. سلامت شما آرزوی ماست.